Inleiding
De Opleidingsschool STAIJ is in 2009 door de Nederlands-Vlaamse accreditatie-commissie van het Hoger Beroepsonderwijs officieel erkend als opleidingsschool.In maart 2012 is de opleidingsschool door het ministerie van onderwijs erkend als Academische Opleidingsschool
De Academische Opleidingsschool STAIJ verbindt het opleiden van leraren met praktijkgericht onderzoek en schoolontwikkeling. Het is een partnerschap tussen basisscholen, opleidingsinstituten (UPvA-HvA Pabo) en het lectoraat W&T van de HvA. Het partnerschap geeft gezamenlijk vorm aan de academische opleidingsschool en richt zich daarbij op drie samenhangende functies: professionaliseren, ontwikkeling en onderzoek.
De 17 participerende basisscholen horen bij de Stichting Samen tussen Amstel en IJ. Een stichting voor openbaar primair onderwijs. De scholen zijn gesitueerd in Amsterdam Oost, Watergraafsmeer, Zeeburg, en IJburg . De onderwijsconcepten die binnen de stichting aanwezig zijn, zijn divers, de populatie aan kinderen en leerkrachten kleurrijk. Er zijn scholen voor regulier onderwijs, Dalton- en Montessorischolen, een school voor Natuurlijk Leren, voor Speciaal Basisonderwijs en voor Zij-instromers.
De opleidingsschool STAIJ staat voor een goed georganiseerd leven lang leren. Het profiel is “Onderzoekend en Ontwerpend Leren”. De opleidingsschool STAIJ leidt studenten breed op tot toekomstige, startbekwame leerkrachten. Binnen een specifieke Amsterdamse onderwijscontext waarin grote diversiteit aan onderwijsconcepten en populatie kinderen te vinden is, leren wij studenten een keus te maken voor het onderwijsconcept dat bij hen past. Leervragen, onderzoeksvragen en profileringsmogelijkheden ondersteunen de zoektocht en de uiteindelijke keuze.
De opleidingsschool biedt ruimte om op basis van behoeften en mogelijkheden van scholen, studenten en opleiding tot invulling van het curriculum te komen. Het uitvoeren van schoolgebonden leertaken en het doen van schoolgebonden onderzoek is één van de concrete uitwerkingen van het profiel Onderzoekend en Ontwerpend Leren.
In de begeleiding op werkplekleren en in de universitaire lerarenpraktijk werken de (academische) instituutsopleiders en (academische) opleiders in school samen aan integraal onderwijs aan studenten.
OIS STAIJ: een leven lang goed georganiseerd leren
OIS beoogt een professionele, kwalitatief hoogstand, ambitieus en inspirerend karakter te hebben waarbinnen onderstaande doelstellingen vorm krijgen:
1. komen tot verdere professionalisering van de medewerkers, teams, scholen en de stichting als geheel;
2. ondersteuning bieden bij het waarmaken van strategische ambities;
3. aantrekkelijke opleidings- en carrièreperspectieven te bieden voor zittend en komend personeel,
4. te kunnen komen tot intensivering van de loopbaanontwikkeling en mobiliteit in elke fase van het arbeidzame leven;
5. leren en ontwikkelen een zichtbare plek te geven waardoor de OIS een belangrijke “aanjaagfunctie” van het realiseren van de innovatie binnen de scholen.
De functie van OIS STAIJ is drieledig:
1. het is een cultuurinstrument; versterking van de cultuur van STAIJ, ontwikkeling van een onderzoeksmatige cultuur en vergroten van het innovatief vermogen/verandercultuur.
2. het is een HR-instrument; invulling goed werkgeverschap door aanbieden van opleidingen en scholing, loopbaan- en mobiliteitsbegeleiding van medewerkers en management ontwikkeling.
3. het is een kwaliteitsinstrument; opleiding en training strategische speerpunten alsmede uitwisselen van “good practices”.
Definiëring
Op drie manieren definiëren we het kenmerkende van de Academische Opleidingsschool STAIJ.
1. Professionaliseren, Ontwikkelen en Onderzoeken zijn drie dominante betekenisgebieden binnen de opleidingsschool. Kennisontwikkeling alleen dekt voor ons niet de lading die onderzoek als betekenisvolle activiteit toevoegt aan de opleidingsschool. Onderzoekend willen zijn is een houding, vraagt om vaardigheden en levert kennis op! Onderzoek positioneren als betekenisvolle activiteit maakt inzichtelijker dat ook het onderzoeken zelf om professionalisering vraagt, dat ook in onderzoeksmatig leren ontwikkeld kan worden er vertaalslagen gemaakt kunnen worden naar de curricula van de opleidingsschool en de basisschool. Elk van de drie deelgebieden Professionaliseren, Ontwikkelen en Onderzoeken zijn afzonderlijk belangrijk te maken of te problematiseren en hebben altijd de twee andere deelgebieden in zich.
2. Het profiel van de Academische Opleidingsschool STAIJ is “Onderzoekend en Ontwerpend leren”. Het didactisch profiel “Onderzoekend en Ontwerpend leren” is een kijk op leren waar alle leergebieden een plek kunnen krijgen. Het past bij onze gedachte “toekomstgericht” (zie missie-beschrijving) te willen zijn en samen nieuwe kennis te construeren. Het sluit naadloos aan bij onze Vindplaats-systematiek.
3. De inspanningen van de afgelopen jaren hebben geleid tot de inrichting van een krachtige leeromgeving voor studenten, een goede samenwerking en afstemming met de opleiding en ander ontwikkelperspectief voor ons zittende personeel. We hebben met het opleidingsteam ervaren wat het is “opleiding” te zijn en daarin specifieke expertise ontwikkelt. Dit alles heeft er toe geleid dat we nu een model kunnen beschrijven waarin ook ons huidige personeel zich kan ontwikkelen en een rijke leeromgeving vindt. We staan nu op een drempel. We borgen dat wat bewezen goed is (opleiden tot aan het diploma), we bouwen uit dat wat we belangrijk achten (opleiden na het diploma).
Missie
1. Wij zijn ons bewust van een maatschappelijke en technologische ontwikkelingen die ons als onderwijsgevenden meer en meer zullen dwingen onze “traditionele” aannames over de inrichting van ons onderwijs los te laten en op zoek te gaan naar een inrichting van onderwijs die past bij een toekomst die we niet kennen. Onderzoeksmatig kunnen denken en handelen, zal daar naar onze overtuiging een belangrijke rol in kunnen spelen.
2. Wij geloven dat functionele vervlechting van professionaliseren, ontwikkelen en onderzoeken tot een kwaliteitsverbetering in ons huidige onderwijsveld leidt.
3. Wij willen een wezenlijke bijdrage leveren aan het dichten van de kloof tussen theorie en praktijk. Wij willen zoeken naar een gezamenlijke “opleidings-aanpak” die de kloof tussen theorie en praktijk kan dichten. De kloof zelf bestaat er naar ons idee uit dat er veel fundamentele kennis is die niet gebruik wordt om onderwijs en opvoeding (effectief) vorm mee te geven (te ontwerpen en de opbrengsten te volgen).
4. Wij willen graag mede-ontwikkelaar zijn van het opleidingsmodel “Academische Opleidingsschool omdat we al een leer- en onderzoeksomgeving hebben ontworpen waarvan we denken dat HET WERKT om in Marzano terminologie te spreken.
5. Wij willen ons eigen ontwerp voor de Academische Opleidingsschool STAIJ object van onderzoek laten zijn. Werkt ons ontwerp? Werken onze inhouden? Werken onze interventies. Beschikken wij over een “toolkit onderzoeksvaardigheden” die werkt. En, vooral ook: kunnen wij overdraagbare opleidingsdidactische kennis generen, werkt ons ontwerp ook op andere plekken?
Visie
Op drie manieren definiëren we het kenmerkende van de Academische Opleidingsschool STAIJ.
1. Professionaliseren, Ontwikkelen en Onderzoeken zijn drie dominante betekenisgebieden binnen de opleidingsschool. Kennisontwikkeling alleen dekt voor ons niet de lading die onderzoek als betekenisvolle activiteit toevoegt aan de opleidingsschool. Onderzoekend willen zijn is een houding, vraagt om vaardigheden en levert kennis op! Onderzoek positioneren als betekenisvolle activiteit maakt inzichtelijker dat ook het onderzoeken zelf om professionalisering vraagt, dat ook in onderzoeksmatig leren ontwikkeld kan worden er vertaalslagen gemaakt kunnen worden naar de curricula van de opleidingsschool en de basisschool. Elk van de drie deelgebieden Professionaliseren, Ontwikkelen en Onderzoeken zijn afzonderlijk belangrijk te maken of te problematiseren en hebben altijd de twee andere deelgebieden in zich.
2. Het profiel van de Academische Opleidingsschool STAIJ is “Onderzoekend en Ontwerpend leren”. Het didactisch profiel “Onderzoekend en Ontwerpend leren” is een kijk op leren waar alle leergebieden een plek kunnen krijgen. Het past bij onze gedachte “toekomstgericht” (zie missie-beschrijving) te willen zijn en samen nieuwe kennis te construeren. Het sluit naadloos aan bij onze Vindplaats-systematiek.
3. De inspanningen van de afgelopen jaren hebben geleid tot de inrichting van een krachtige leeromgeving voor studenten, een goede samenwerking en afstemming met de opleiding en ander ontwikkelperspectief voor ons zittende personeel. We hebben met het opleidingsteam ervaren wat het is “opleiding” te zijn en daarin specifieke expertise ontwikkelt. Dit alles heeft er toe geleid dat we nu een model kunnen beschrijven waarin ook ons huidige personeel zich kan ontwikkelen en een rijke leeromgeving vindt. We staan nu op een drempel. We borgen dat wat bewezen goed is (opleiden tot aan het diploma), we bouwen uit dat wat we belangrijk achten (opleiden na het diploma).
Missie
1. Wij zijn ons bewust van een maatschappelijke en technologische ontwikkelingen die ons als onderwijsgevenden meer en meer zullen dwingen onze “traditionele” aannames over de inrichting van ons onderwijs los te laten en op zoek te gaan naar een inrichting van onderwijs die past bij een toekomst die we niet kennen. Onderzoeksmatig kunnen denken en handelen, zal daar naar onze overtuiging een belangrijke rol in kunnen spelen.
2. Wij geloven dat functionele vervlechting van professionaliseren, ontwikkelen en onderzoeken tot een kwaliteitsverbetering in ons huidige onderwijsveld leidt.
3. Wij willen een wezenlijke bijdrage leveren aan het dichten van de kloof tussen theorie en praktijk. Wij willen zoeken naar een gezamenlijke “opleidings-aanpak” die de kloof tussen theorie en praktijk kan dichten. De kloof zelf bestaat er naar ons idee uit dat er veel fundamentele kennis is die niet gebruik wordt om onderwijs en opvoeding (effectief) vorm mee te geven (te ontwerpen en de opbrengsten te volgen).
4. Wij willen graag mede-ontwikkelaar zijn van het opleidingsmodel “Academische Opleidingsschool omdat we al een leer- en onderzoeksomgeving hebben ontworpen waarvan we denken dat HET WERKT om in Marzano terminologie te spreken.
5. Wij willen ons eigen ontwerp voor de Academische Opleidingsschool STAIJ object van onderzoek laten zijn. Werkt ons ontwerp? Werken onze inhouden? Werken onze interventies. Beschikken wij over een “toolkit onderzoeksvaardigheden” die werkt. En, vooral ook: kunnen wij overdraagbare opleidingsdidactische kennis generen, werkt ons ontwerp ook op andere plekken?
Visie
De Opleidingsschool STAIJ heeft de overtuiging dat een onderzoekende, kritische houding en een “toolkit” met onderzoeksvaardigheden van belang zijn om goed onderwijs te kunnen verzorgen en een bijdrage te kunnen leveren aan (onderwijs) innovatie en ontwikkeling. Die houding geldt wat ons betreft voor alle geledingen van de opleidingsschool. Dat betekent dat lectoren, onderzoekende wetenschappers, onderzoekende opleidingsdocenten, onderzoekende directeuren en zittende leerkrachten, onderzoekende aankomende leerkrachten en kinderen op de scholen allen deelnemers kunnen zijn in het doen van onderzoek maar ook object van onderzoek. We zijn immers een OPLEIDINGSSCHOOL. Ook onze eigen interventies als het gaat om opleiden van aankomende, startende en zittende leerkrachten moeten onderwerp van onderzoek zijn.
Onderzoek start vanuit (opleidingsschool) schoolontwikkelperspectief en de betekenis van onderzoek en de uitkomsten van onderzoek worden nadrukkelijk weer verbonden met de (opleidings)schoolontwikkeling.
Om de kwaliteit van het onderzoek dat we inzetten in de ontwikkeling van school en onderwijs hoog te maken voldoet het aan de volgende criteria:
· onderzoek start bij voorkeur met een gezamenlijke vraagarticulatie tussen school, leerkrachten, studenten, opleidingen, onderzoekers;
· onderzoek wordt beschreven volgens een empirische cyclus;
· onderzoek is contextgebonden: onderwijs en opleidingsschool, STAIJ;
· onderzoek is zo opgezet dat de uitkomsten valide en betrouwbaar zijn;
· onderzoek levert contextgebonden kennis op die altijd wordt gepresenteerd aan betrokkenen en aan eigen organisatie, en ook, indien relevant in het circuit van opleidingen en opleidingsscholen
De organisatie; onderzoeken, opleiden en onderwijs ontwerpen in vindplaatsen
Definitie: een vindplaats is een onderwijs-arrangement, een leer- en onderzoeksomgeving binnen de Opleidingsschool STAIJ waar kwalitatief hoogwaardige expertise op een specifiek gebied al aanwezig is en wordt ontwikkeld. Opleidingsteams in de vindplaatsen delen als vanzelfsprekend hun expertise met andere geledingen binnen STAIJ, vormen rijke leeromgevingen en dragen bij aan de invulling van de onderzoeksagenda van STAIJ.
De vindplaats ontwikkelt op drie niveaus aanbod:
· Succesvolle startactiviteiten voor kinderen die prikkelen tot actieve deelname en verdere groei.
· Training/scholing voor studenten/leerkrachten in het achterliggende didactische concept.
· Samen ontwerpen met studenten/leerkrachten en onderzoekers vanuit het achterliggende didactische concept.
Criteria waaraan in ons “Academisch opleidingsmodel” de vindplaats getoetst wordt:
· De participerende school heeft een onderzoekende houding bij verbetering van het eigen onderwijs.
· De school expliciteert zijn eigen ontwikkelrichting en gaat op basis daarvan een professionaliseringstraject aan.
· De school borgt de in gang gezette ontwikkeling in het schoolplan.
· De vindplaats deelt de inzichten, eigen ervaringen, good practices en ontwikkeld materiaal.
· Levert een bijdrage aan de invulling van de onderzoeksagenda van STAIJ.
· Vertaalt cyclisch de aanbevelingen uit de onderzoeken naar de kwaliteit/effectiviteit van de vindplaats naar verbeterd handelen in de eigen context.
Onderzoek start vanuit (opleidingsschool) schoolontwikkelperspectief en de betekenis van onderzoek en de uitkomsten van onderzoek worden nadrukkelijk weer verbonden met de (opleidings)schoolontwikkeling.
Om de kwaliteit van het onderzoek dat we inzetten in de ontwikkeling van school en onderwijs hoog te maken voldoet het aan de volgende criteria:
· onderzoek start bij voorkeur met een gezamenlijke vraagarticulatie tussen school, leerkrachten, studenten, opleidingen, onderzoekers;
· onderzoek wordt beschreven volgens een empirische cyclus;
· onderzoek is contextgebonden: onderwijs en opleidingsschool, STAIJ;
· onderzoek is zo opgezet dat de uitkomsten valide en betrouwbaar zijn;
· onderzoek levert contextgebonden kennis op die altijd wordt gepresenteerd aan betrokkenen en aan eigen organisatie, en ook, indien relevant in het circuit van opleidingen en opleidingsscholen
De organisatie; onderzoeken, opleiden en onderwijs ontwerpen in vindplaatsen
Definitie: een vindplaats is een onderwijs-arrangement, een leer- en onderzoeksomgeving binnen de Opleidingsschool STAIJ waar kwalitatief hoogwaardige expertise op een specifiek gebied al aanwezig is en wordt ontwikkeld. Opleidingsteams in de vindplaatsen delen als vanzelfsprekend hun expertise met andere geledingen binnen STAIJ, vormen rijke leeromgevingen en dragen bij aan de invulling van de onderzoeksagenda van STAIJ.
De vindplaats ontwikkelt op drie niveaus aanbod:
· Succesvolle startactiviteiten voor kinderen die prikkelen tot actieve deelname en verdere groei.
· Training/scholing voor studenten/leerkrachten in het achterliggende didactische concept.
· Samen ontwerpen met studenten/leerkrachten en onderzoekers vanuit het achterliggende didactische concept.
Criteria waaraan in ons “Academisch opleidingsmodel” de vindplaats getoetst wordt:
· De participerende school heeft een onderzoekende houding bij verbetering van het eigen onderwijs.
· De school expliciteert zijn eigen ontwikkelrichting en gaat op basis daarvan een professionaliseringstraject aan.
· De school borgt de in gang gezette ontwikkeling in het schoolplan.
· De vindplaats deelt de inzichten, eigen ervaringen, good practices en ontwikkeld materiaal.
· Levert een bijdrage aan de invulling van de onderzoeksagenda van STAIJ.
· Vertaalt cyclisch de aanbevelingen uit de onderzoeken naar de kwaliteit/effectiviteit van de vindplaats naar verbeterd handelen in de eigen context.
De vindplaats ‘deelt’ op de volgende manieren:
· Workshops op de STAIJ inspiratiemiddagen.
· Etaleren van producten in publicaties op het opleidingsblog.
· Etaleren van leerlijnen in publicaties op het opleidingsblog.
· Etaleren van didactische structuren in publicaties/op het opleidingsblog.
· Verzorgen van collegiale consultatie, meekijk/inspiratie momenten.
· Verzorgen van stageplekken voor studenten, leerkrachten, directies.
· Verzorgen van (gecertificeerde) trainingen voor studenten, leerkrachten, directies.
De vindplaats is een rijke opleidings- en onderzoeksomgeving en is door de volgende elementen uit te bouwen:
· De juiste belangrijke opleiders zijn betrokken.
· Het ontwikkelperspectief is geformuleerd en onderzoek wordt uitgevoerd of ontwikkeld.
· Duurzame verbinding met partners wordt geïnitieerd en aangegaan.
· Kennisdeling vindt plaats via de eerder genoemde manieren.
· De vindplaats kan gebruik maken van inhoudelijke samenwerkingsvormen met externe partners.
Het vindplaatsidee borgt een aantal aspecten waarvan we denken dat ze voorwaardelijk zijn voor een kwalitatief hoogwaardige opleidings- en onderzoeksstructuur:
· De onderzoeksvraag komt voort uit intrinsieke leerbehoefte.
· De onderzoeksvraag komt voort uit de behoefte tot duurzame verandering te komen.
· Alle expertise die nodig is om SAMEN de onderzoeksvraag aan te scherpen en daarmee de opbrengsten betekenisvol te maken is aanwezig.
· Studenten en leerkrachten kunnen aanhaken in de wetenschap dat ze een betekenisvolle bijdrage gaan leveren.
· Studenten en leerkrachten ontmoeten kwaliteit op twee niveaus; didactische basisschool kwaliteit en didactische opleidingskwaliteit.
Door het verbinden van opleidingsdocenten vanuit de diverse geledingen van de opleidingen (Pabo, UPvA, Lectoraat) aan kwalitatief hoogwaardige expertise in ons opleidingsveld, verwachten we dat leeropbrengsten in alle geledingen gaan toenemen.
· Workshops op de STAIJ inspiratiemiddagen.
· Etaleren van producten in publicaties op het opleidingsblog.
· Etaleren van leerlijnen in publicaties op het opleidingsblog.
· Etaleren van didactische structuren in publicaties/op het opleidingsblog.
· Verzorgen van collegiale consultatie, meekijk/inspiratie momenten.
· Verzorgen van stageplekken voor studenten, leerkrachten, directies.
· Verzorgen van (gecertificeerde) trainingen voor studenten, leerkrachten, directies.
De vindplaats is een rijke opleidings- en onderzoeksomgeving en is door de volgende elementen uit te bouwen:
· De juiste belangrijke opleiders zijn betrokken.
· Het ontwikkelperspectief is geformuleerd en onderzoek wordt uitgevoerd of ontwikkeld.
· Duurzame verbinding met partners wordt geïnitieerd en aangegaan.
· Kennisdeling vindt plaats via de eerder genoemde manieren.
· De vindplaats kan gebruik maken van inhoudelijke samenwerkingsvormen met externe partners.
Het vindplaatsidee borgt een aantal aspecten waarvan we denken dat ze voorwaardelijk zijn voor een kwalitatief hoogwaardige opleidings- en onderzoeksstructuur:
· De onderzoeksvraag komt voort uit intrinsieke leerbehoefte.
· De onderzoeksvraag komt voort uit de behoefte tot duurzame verandering te komen.
· Alle expertise die nodig is om SAMEN de onderzoeksvraag aan te scherpen en daarmee de opbrengsten betekenisvol te maken is aanwezig.
· Studenten en leerkrachten kunnen aanhaken in de wetenschap dat ze een betekenisvolle bijdrage gaan leveren.
· Studenten en leerkrachten ontmoeten kwaliteit op twee niveaus; didactische basisschool kwaliteit en didactische opleidingskwaliteit.
Door het verbinden van opleidingsdocenten vanuit de diverse geledingen van de opleidingen (Pabo, UPvA, Lectoraat) aan kwalitatief hoogwaardige expertise in ons opleidingsveld, verwachten we dat leeropbrengsten in alle geledingen gaan toenemen.
